Αλλαγή πλεύσης και πρωτιά στα γκάλοπ

Του Σταυρου Tζιμα Ο Τόμισλαβ Νίκολιτς ήταν διευθυντής νεκροταφείου στο Κραγκούγεβατς προτού μεταπηδήσει στην πολιτική. Αλλα και όταν το αποφάσισε επέλεξε να κάνει καριέρα μέσα από το εθνικιστικό Ριζοσπαστικό Κόμμα Σερβίας, του δικαζόμενου σήμερα για εγκλήματα πολέμου στη Χάγη, Βόιτσλαβ Σέσελι, που μάλιστα τον έκανε υπαρχηγό του. Δύο φορές υποψήφιος πρόεδρος της Σερβίας ο Νίκολιτς, το 2004 και το 2008, έφτασε πολύ κοντά στην εκλογή του. Οτι απέτυχε τότε, μοιάζει να το πετυχαίνει τώρα, μετά την επεισοδιακή απόσχισή του από το κόμμα του Σέσελι, τον Σεπτέμβριο του 2008. Στις σημερινές εκλογές ο παλιός «νεκροθάφτης» Νίκολιτς απειλεί να «ενταφιάσει» τις φιλοδοξίες του Μπόρις Τάντιτς για μια τρίτη προεδρική θητεία. Οι δημοσκοπήσεις τον φέρουν να προηγείται ελαφρώς και να διεκδικεί με αξιώσεις την προεδρία της Δημοκρατίας.Αν υπάρχει κάτι ενδιαφέρον στις τριπλές εκλογές (για πρόεδρο, Βουλή, τοπική αυτοδιοίκηση) είναι η μετάλλαξη του ηγέτη του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης Νίκολιτς, από ακραίου εθνικιστή σε κεντροδεξιό πολιτικό με φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό. Αυτή η θεαματική μεταστροφή διαμόρφωσε και την ατζέντα των εκλογών, ακυρώνοντας το δίλημμα Ευρώπη ή απομόνωση, με το οποίο οι υπό τον Τάντιτς φιλοδυτικές δυνάμεις κυβερνούσαν επί δύο τετραετίες.Ενας μεταμορφωμένος - «ενδεδυμένος την προβιά του ευρωπαϊστή», λένε οι αντίπαλοί του- Νίκολιτς κατόρθωσε να εκτοπίσει από την προεκλογική συζήτηση τα περί δυτικόστροφων και ευρωσκεπτικιστών και να αναδείξει ζητήματα διαφθοράς και φτώχειας, για τα οποία ο Τάντιτς και οι κυβερνήσεις του δεν είναι άμοιρες ευθυνών.Τι ήταν, όμως, αυτό που άλλαξε τον «απεχθή εθνικιστή» Νίκολιτς και σήμερα τον υποδέχονται με ανοιχτές αγκαλιές, ως συνομιλητή τους, υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι; Μέχρι και ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης Ρούντολφ Τζουλιάνι, που έως πρότινος η λέξη Σερβία του προκαλούσε αλλεργία, έσπευσε στο Βελιγράδι προς ενίσχυση του εκλεκτού του Νίκολιτς, για τον δήμο της πρωτεύουσας, Αλεξάντερ Βούτσιτς, πρώην γενικού γραμματέα στο κόμμα του Σέσελι!Ο δυτικός παράγοντας φέρεται να έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αλλαγή πλεύσης του Σερβικού Προοδευτικού Κόμματος του Νίκολιτς, του ισχυρότερου κόμματος της αντιπολίτευσης. Είδε με καλό μάτι την προοπτική διαμόρφωσης ενός στέρεου δικομματικού σκηνικού, με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό, που θα λειτουργεί ως ανάχωμα στην εξάπλωση της ρώσικης επιρροής σε μια χώρα όπως η Σερβία που ιστορικά κατείχε και εξακολουθεί να διατηρεί ρόλο σημαντικού παίκτη στις εξελίξεις της περιοχής. Προσέφερε, λοιπόν, στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, στο Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα βοήθεια σε επίπεδο τεχνικών συμβούλων αλλά και πολιτικού σχεδιασμού που περιελάμβανε θεαματικά φιλοδυτικά ανοίγματα, προκαλώντας ανησυχία στο στρατόπεδο του Τάντιτς, που αναγκάστηκε να αναθεωρήσει τους δικούς του σχεδιασμούς, επικεντρώνοντας τη δική του στρατηγική στην αρνητική προπαγάνδα.Σε τούτες τις εκλογές ο Νίκολιτς αφαίρεσε το ισχυρό όπλο του Τάντιτς που δεν ήταν άλλο από το ευρωπαϊκό του προφίλ. Δεν ετέθη στους ψηφοφόρους το δίλημμα «με την Ευρώπη ή τη Ρωσία», που είχε διχάσει σε προηγούμενες αναμετρήσεις τους Σέρβους. Τώρα ουδείς πολιτικός σχηματισμός αμφισβητεί την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και η προεκλογική συζήτηση επικεντρώθηκε στους Τάντιτς και Νίκολιτς να υπόσχονται ξένες επενδύσεις με το τσουβάλι...